مبانی نظری و پیشینه تحقیق درباره درمان وجودی

بخشی از متن :
روش درمان وجودی [1]
تاریخچه درمان وجودی
درمان وجودی گرا ریشه اش در فلسفه اگزیستانسیالیسم است. می توان گفت که مارتین هیدگر[2] (1971) پدر فلسفه وجودی است که بزرگترین تاثیر بر روان درمانی و مشاوره وجودی داشت (به نقل از نلسون[3]، 2006). هر چند هیدگر خودش مستقیما و صریحا در مورد روان درمانی چیزی نگفته است. اما مفاهیم فلسفه اش توسط دو تن از روان پزشکان به نامهای بینسونگرا[4] (1996-1881) و بوس[5] (1990-1903) در حیطه درمان به کار گرفته شد و از آن در فهم مشکلات بیماران بهره گرفتند، روش آنها در روان درمانی و استفاده از مفاهیم فلسفه وجودی در درمان نقطه آغازی برای بکار گیری رویکرد وجود گرایی در مشاوره و روان درمانی بود (یالوم[6]، 1980). مهم ترین عامل موثر در رشد روان درمانی و درمان وجودی به وسیله دو فیلسوف و روان درمانگری در همین سالها به نامهای دیورزن[7] و کنوارد[8] (2005) انجام گرفته است. باید گفت می[9] (1994-1909) در زمینه وجود گرایی نقش مهمی داشت(یالوم، 2001).

در مجموع می توان گفت که شماری از درمانگران آمریکایی سعی کرده اند رشته های متعدد وجودنگری را به صورت یک رویکرد بالینی منسجم به هم نزدیک کنند. آنها اساس فلسفی وجود نگری را به صورتی که سورن کی یر کگارد[10]، مارتین هایدگر، ژان پل سالتر[11] و مارتین بابر[12] بیان کردند؛ موضوعات بالینی درمانگران وجودی پیشگام، مخصوصا بینزوانگر، باس و می؛ و تجربیات بالینی خودشان را در نظام روان درمانی مشخصی ترکیب کردند. شخصیت های اصلی در بین این نظریه پردازان عبارتند از: جیمز بوگنتال[13] (1965، 1987، 1990)، ایروینگ یالوم (1980)، و ارنست کین[14] (1970) که در اینجا کار جمعی آنها را بیان می کنیم.

مفهوم درمان وجودی

وجود درمانی عبارت است از یک رویکرد در مشاوره و روان درمانی که اساسش بر این استوار است که انسان وجودش بر ماهیتش مقدم است. روان درمانی وجودی براساس دیدگاه خود درباره زندگی انسان به اهمیت زندگی آنها می پردازد(نظری و ضرغامی، 1388). روان درمانی وجودی که رویکرد فلسفی درباره مردم و وجودشان دارد به مضامین و موضوعات مهم زندگی می پردازد. این رویکرد بیشتر نوعی نگرش نسبت به برخی از مضامین و موضوعات مهم زندگی می پردازد. این رویکرد بیشتر نوعی نگرش نسبت به برخی مضامین محسوب می شود تا یک رشته فنون و روش. این مضامین عبارتند از: اصالت، دروغ، همدلی، مرگ و زندگی، آزادی، مسئولیت پذیری در قبال خود و دیگران، معنایابی و کنارآمدن با بی معنایی. رویکرد وجودی بیش از رویکردهای دیگر به آگاهی انسان ها در مورد خودشان می پردازد و آنان را به گونه ای هدایت می کند تا آن سوی مشکلات و وقایع را ببینند (سزاس[15]، 2005).

[1] Existential therapy

[2] Heidegger, M

[3] Nelson, R.

[4] Binswanger, L.

[5] Boss, M.

[6] Yalom, I.

[7] Deurzen, E

[8] Kenward, R

[9] May, R

[10]Soren Kierkegaard

[11]Jean-Paul Sarter

[12] Martin Buber

[13] James Bugental

[14] Ernst Keeen

[15] Szasz, T

منابع:

بشیرپور، محراب؛ سلیمی بجستانی، حسین؛ فرحبخش، کیومرث. (1392). مقایسه میزان اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد وجودی و شناختی-رفتاری بر کاهش کمرویی دانش آموزان پسر دبیرستانی. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، سال چهاردهم، شماره2 (52): 60-51.

پروچاسکا، جیمز و نورکراس، جان. (2007). نظریه های روان درمانی (نظام های روان درمانی). ترجمه یحیی سید محمدی (1392).چاپ پنجم، تهران: روان.

پری زاده، هدی؛ حسن آبادی، حسین؛ مشهدی، علی و تقی زاده کرمانی، علی. (1391). مقایسه اثربخشی گروه درمانی وجودی و واقعیت درمانی گروهی بر حل مشکل تصویر تن زنان ماستکتومی شده. زنان، مامایی و نازایی زنان، 15، 22: 35-27.

تاد، جودیت و بوهارت، آرتور سی. (2000). اصول روان شناسی بالینی و مشاوره. ترجمه مهرداد فیروز بخت (1392). چاپ پنجم، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.

جورج، ریکی ال و کریستانی، ترز اس. (1990). روان شناسی مشاوره؛ نظریه ها، اهداف و فرایندهای مشاوره و روان درمانگری. مترجمان رضا فلاحی و محسن حاجیلو (1381). چاپ سوم، تهران: رشد.

حسن آبادی، حسین. (1385). مقایسه میزان اثربخشی سه روش گروه درمانی (عقلانی-عاطفی، وجودی-انسان گرایانه، معنوی-مذهبی) در افزایش عزت نفس زندانیان زندان مرکزی مشهد. پایان نامه دکتری مشاوره، دانشگاه تربیت معلم.

خدادادی سنگده، جواد؛ اعتمادی، احمد؛ و علوی کاموسی، عزالدین. (1393). اثربخشی گروه درمانی وجودی بر بهبود سلامت روان دانشجویان. مجله علمی-پژوهشی پژوهش های علوم شناختی و رفتاری. سال چهارم، شماره دوم: 130-119.

خدادای سنگده، جواد. (1390). اثربخشی درمان وجودی به شیوه گروهی بر افزایش کیفیت زندگی دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره خانواده، تهران: دانشگاه تربیت معلم.

فخاری نوابی نژاد، فروغان. (1387). تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد معنادرمانی بر سطح سلامت روان زنان سالمند. مجله سالمندی ایران، 3 (7): 58-43.

فیرس، ای جری و ترال، تیموتی جی. (2002). روان شناسی بالینی؛ مفاهیم روش ها و حرفه ها. ترجمه مهرداد فیروز بخت (1391). تهران: رشد.

قاضی، قاسم (1383). نظریه ها و روش های مشاوره و روان درمانی . تهران: انتشارات جنگل.

قنبری هاشم آبادی، بهرامعلی و بلقان آبادی، مصطفی. (1391). اثربخشی گروه درمانی تحلیل وجودی بر بهبود مهارت حل مسئله. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره هفدهم: 71-60.

نظری، علی محمد و ضرغامی، سعید. (1388). روان درمانی وجودی، درمان فردی و گروهی. تهران: پازینه.

نظری، علی محمد؛ یاراحمدی، حسین؛ و زهراکار، کیانوش. (1393). تاثیر روان درمانی وجودی به شیوه گروهی بر رضایت زناشویی زنان مبتلا به دیابت نوع 2. مجله دانش و تندرستی، دوره 9، شماره 2: 20-14.

یوسفی، ناصر. (1392). مقایسه ی تاثیر شناخت درمانی مذهب محور و درمان وجودی در کاهش میل به خودکشی در میان دانشجویان. پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره، شماره 6 : 142-115.

منابع لاتین:

Alexander, C. Robert, A. & Victoria, M. (2004). Group Therapy for Women Sexually Abused as Children. Journal of Interpersonal Violence, 6 (2), 218-231.

Alison., K. (2008). Existential meaning in college students: Relations with internalized shame and locus of control. University of Houston, 47 pages; AAT 3309548.

Brendas, O. (2005). The effects of existential– phenomenological group counseling on identitystyle, self- efficacy, aggressive tendencies and locus of control ofstudents in an alternative high school. Dissertation for the degree of doctora, of Wayne state university.

Corey, G., Corey, M. (1992). Group techniques. 2nd ed. New York: Brooks/Cole.

Deurzen, E. & Arnold-Baker, C. (2005), Existential Perspectives on Human Issues: a Handbook for Practice, London: Palgrave, Macmillan. Yalom, I. D. (1980). Existential psychotherapy. New York: Basic Books.

Holt, H. (1966). The case of Father M: A segment of an existential analysis. Journal of Existentialism, 6, 369˚ 495. [Also in D. Wedding & R. J. Corsini (Eds.). (1979). Great cases in psychotherapy. Itasca, IL: F. E. Peacock.].

Iacovou, S. (2009). Are Wellbeing, Health and Happiness Appropriate Goals forExistential Therapists? Journal Existential Analysis, 20(2), 23-35.

Jacobsen, B. (2007). Authen city and over basic existential dilemmas: foundational concepts of existential psychology and therapy, existential analysis, 18, 2, 288-296.

Kissane, D., Bloch, S., Smith, G. C., Miach, P., Clarke, D. M., Ikin, J., Love, A., Ranieri, N., McKenzie, D. (2003). Cognitive-existential group psychotherapy for women with primary breast cancer: a randomized controlled trial. Psychooncology, 12, 532-245.

life and relationship fulfillment in Estonia. Journal of Research in Personality, 39(3), 336-353.

Loostra, B., Brouwers, A., & Tomic, W. (2009). Feelings of existential fulfilment and burnout among secondary school teachers. Teaching and Teacher Education, 25, Issue 5, 752-757.

Murdere, M and Saks, K. (2006). The impact of negative affectivity on quality of

Nelson, R.; J. (2006).Theory and practice of counseling and therapy. London: SAG.

Szasz, T. (2005). What is existential therapy not?. Syracuse university press. What is Existential Therapy Not. Existential Analysis 16 (January), 127–130.

Yalom, I. D. (2001). The gift of therapy: An open letter to a new generation of therapists. New York: Harper Collins.